Historie van De Achthoek


Onze Protestantse Gemeente ‘De Achthoek’ is 1 april 2007 ontstaan door een fusie van de Gereformeerde Kerk te Scherpenzeel en de Hervormde Gemeente ‘de Hoeksteen’.

De Gereformeerde Kerk in Scherpenzeel kent haar oorsprong in 1877. Op 7 januari van dat jaar verklaart de Synodale Commissie der Christelijke Gereformeerde Kerk in Nederland dat te Scherpenzeel een Christelijke Gereformeerde Gemeente wordt erkend op basis van een wet uit 1853, een wet ‘tot regeling van het toezicht op de onderscheidene kerkgenootschappen’. Deze wet is in 1988 ingetrokken. Na de kerkscheuring in 1886 werd de officiële naam Gereformeerde Kerk te Scherpenzeel. Op 1 augustus 1888 wordt het eerste kerkgebouw aan de Holevoet officieel ingewijd. Hier werd gekerkt tot maart 1959, toen het huidige kerkgebouw aan de Molenweg in gebruik werd genomen.

De Hervormde Gemeente ‘De Hoeksteen’ dateert uit 1974 en is ontstaan naast de Hervormde Gemeente Scherpenzeel, die een Gereformeerde Bondssignatuur heeft. Een deel van de kerkleden voelde zich daar niet meer thuis en heeft in 1971 de ‘Hervormde Vereniging voor Evangelisatie’ opgericht. Hieruit is op 10 oktober 1974 ‘De Hoeksteen’ voortgevloeid, toen nog Hervormde Buitengewone Wijkgemeente i.w. De diensten werden gehouden in het kerkgebouw van de Gereformeerde Kerk te Scherpenzeel en al vanaf het begin wordt er op verschillende terreinen samengewerkt.

In het kader van Samen op Weg is de samenwerking steeds hechter geworden en dit leidde op 1 april 1991 tot de federatie van beide kerken en zestien jaar daarna, op 1 april 2007, tot de fusie.

Het kerkgebouw


'De Achthoek' is gebouwd in 1958/1959 en werd op 24 maart 1959 officieel in gebruik genomen. Het gebouw heeft een achthoekige vorm (octogoon), een vorm die we kennen uit de Byzantijnse bouwkunst (500-600) in de vorm van de zgn. baptisteria = kleine doopkerkjes. 'De Achthoek' ontleende haar vorm aan de voet van de voormalige standaardkorenmolen die tot 29 april 1945 op de plek stond waar nu de kerk is gebouwd. Het enige dat nog herinnert aan deze molen is een bloembak, gemetseld van oude stenen (zgn. kloostermoppen) van de molenvoet.

Op de hoek bij de kerk staat een monumentje, opgetrokken uit resten van een molensteen, dat herinnert aan de verwoesting van de molen door oorlogsgeweld. Het getal acht heeft een grote symbolische waarde. In de Joodse traditie staat het voor gezalfde, hemelse verlossing. In de Christelijke traditie verwijst het getal acht naar de nieuwe schepping door het doopsel en naar de opstanding van Christus. Hij verrees op de achtste dag, de dag na de sabbat. Deze dag is onze zondag geworden, de eerste dag van een nieuwe week.

De achthoekige vorm vinden we terug in het kerkmeubilair: in de poten van de liturgische tafel, het doopvont, de bloementafel, de knielbank en de kandelaar met de paaskaars. De kansel heeft ook een achthoekige vorm en telt in het voorfront twaalf panelen. Deze zijn exact zo opgesteld als de twaalf stenen in het borstschild van de hogepriester, voorstellende de twaalf stammen van Israël.

Het orgel


1929
Het orgel werd gekocht van de firma Flentrop te Zaandam. Het was een bestaand orgel uit een Hervormde kerk en het is na een grondige opknapbeurt en uitbreiding geplaatst in de toenmalige Gereformeerde kerk aan het Holevoetplein.

1958/59
Overplaatsing van het orgel naar de Gereformeerde kerk De Achtkanter door de firma Flentrop; tevens werd er toen een nieuwe orgelkast gemaakt en werden windlade en mechaniek gerestaureerd.

Het instrument was een samenvoeging van onderdelen uit zeer uiteenlopende tijden, waarschijnlijk van de firma Ypma en/of Knipscheer. De windlade en het mechaniek waren voortreffelijk, maar het pijpwerk en de dispositie waren over het algemeen genomen slecht. Ook de intonatie was weinig ambachtelijk, waardoor sommige registers praktisch onbruikbaar waren. Ook het ontbreken van een 16' register op het pedaal was een groot gemis.

1982
Vervanging van bijna al het pijpwerk en wijziging en uitbreiding van de dispositie door de firma Hendriksen & Reitsma te Nunspeet, die het orgel ook in onderhoud heeft. Deze aanpassing werd opgebracht gezamenlijk met de toenmalige Hervormde gemeente De Hoeksteen.

2021
Een lang gekoesterde wens gaat in vervulling, er is een grote renovatie van het orgel. Het orgel wordt uitgebreid met een tweede klavier met zes registers. De registers worden opnieuw verdeeld over de klavieren zodat een logische indeling ontstaat. Ook wordt het pedaal uitgebreid met drie registers via een elektronische oplossing.

We hebben nu een hybride orgel dat optimaal is afgestemd op de geweldige akoestiek van ons kerkgebouw. Vanaf 1980 wordt al gesproken over deze wens. Nu is het werkelijkheid geworden dankzij gelden uit het orgelfonds, sponsoring en de inzet van vele vrijwilligers.

De ingebruikname was op 7 juli. Er is een fraai programmaboekje uitgebracht met veel historische informatie.


De missie van De Achthoek

De Achthoek wil een levende, open, gastvrije en liefdevolle gemeenschap zijn, waar we elkaar ondersteunen in het vinden, volgen en vertegenwoordigen van Jezus Christus, onze Heer en waar we ons geloof willen verdiepen en vieren.

Levende, open, gastvrije en liefdevolle gemeenschap

Vinden, volgen en vertegenwoordigen van Jezus Christus, onze Heer

Verdiepen en vieren van ons geloof